Νέα γενιά γενετικά τροποποιημένων οργανισμών: Ανοιχτή επιστολή προς τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος

https://www.topikopoiisi.eu/902rhothetarhoalpha/8044705?fbclid=IwAR0fWfaFzaNtgYswDbhvbx5n9FIoa6ZYJNWyDYsKLgA_CxvTpeO5Z4TAkDA

18/12/2021

 

Αθήνα, Πέμπτη 16/12/2021
Προς:
Υπόψη Υπουργού Περιβάλλοντος
κ. Κώστα ΣΚΡΕΚΑ
secmin@ypen.gr

Θέμα: Συμβούλιο Περιβάλλοντος 20 Δεκεμβρίου 2021 – Ρυθμίσεις για τους φυτικούς οργανισμούς που προκύπτουν από τη χρήση των νέων γονιδιωματικών τεχνικών.

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Με αυτή την επιστολή θα θέλαμε να σας ζητήσουμε να υπερασπιστείτε τις αυστηρές ρυθμίσεις που διέπουν τους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (ΓΤΟ) στο επικείμενο Συμβούλιο Περιβάλλοντος της ΕΕ στις 20 Δεκεμβρίου 2021.
Όπως ίσως γνωρίζετε, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οδεύει προς τον αποκλεισμό της νέας γενιάς ΓΤΟ από το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ για τους ΓΤΟ. Ισχυρίζεται ότι ορισμένα φυτά που δημιουργούνται με τις λεγόμενες «νέες γονιδιωματικές  τεχνικές» μπορούν να συμβάλουν στη βιωσιμότητα και σχεδιάζει να εισαγάγει ένα ξεχωριστό, «ελαφρύ» ρυθμιστικό πλαίσιο για αυτά, προκειμένου να διευκολύνει την πρόσβαση τους στην αγορά. Αυτό θα σήμαινε ότι οι υφιστάμενες απαιτήσεις για την αξιολόγηση περιβαλλοντικού κινδύνου, για την ιχνηλασιμότητα και την επισήμανση, για την περιβαλλοντική παρακολούθηση και την ευθύνη του παραγωγού αποδυναμώνονται ή καταργούνται σημαντικά. Θα μπορούσε να εισαχθεί έλεγχος βιωσιμότητας για τη νέα γενιά ΓΤΟ, αλλά οι εξηγήσεις παραμένουν εξαιρετικά ασαφείς και δεν υπάρχουν σαφή κριτήρια ή μεθοδολογία μέχρι στιγμής.
Παρακαλούμε όπως υποστηρίξετε την ενημέρωση από την Αυστριακή Αντιπροσωπία:
Σας ζητούμε να υποστηρίξετε την ενημέρωση που έχει κατατεθεί από την Αυστρία (https://data.consilium.europa.eu/doc/document/CM-5689-2021-INIT/en/pdf), που τονίζει την ανάγκη σεβασμού της Αρχής της Προφύλαξης και του δικαιώματος των καταναλωτών να γνωρίζουν.
Η ενημέρωση από την Αυστριακή Αντιπροσωπία:

• υπενθυμίζει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του 2018, σύμφωνα με την οποία προϊόντα που προκύπτουν από τις νέες γονιδιωματικές τεχνικές ρυθμίζονται βάσει του νομικού πλαισίου της ΕΕ για τους ΓΤΟ, ιδίως της Οδηγίας 2001/18/ΕΚ,

 

• υπογραμμίζει ότι αυτή η απόφαση συνδέεται στενά με την Αρχή της Προφύλαξης, την οποία επιδιώκει να εφαρμόσει η Οδηγία,

 

• ζητεί υψηλό επίπεδο ασφάλειας όλων των ελεγχόμενων ΓΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των φυτών που λαμβάνονται με κατευθυνόμενη μεταλλαξογένεση (mutagenesis) και σισγένεση (cisgenesis), για την υγεία του ανθρώπου και των ζώων καθώς και για το περιβάλλον,

 

• στοχεύει να εγγυηθεί την ελευθερία επιλογής για τους καταναλωτές μέσω ενός αξιόπιστου και ολοκληρωμένου συστήματος ιχνηλασιμότητας και επισήμανσης,

 

• υπενθυμίζει ότι δεν υπάρχουν κριτήρια ή μεθοδολογία για την προτεινόμενη ανάλυση βιωσιμότητας και επομένως παραμένει εντελώς ασαφές πώς θα πρέπει να πραγματοποιηθεί μια τέτοια ανάλυση,

 

• προτρέπει την Επιτροπή να σεβαστεί την Aρχή της Προφύλαξης, ιδίως λόγω του γεγονότος ότι οι υπό συζήτηση τεχνικές είναι σχετικά νέες, και να προβλέψει μια ολοκληρωμένη εκτίμηση των κινδύνων για το περιβάλλον και την υγεία,

 

• ζητεί από την Επιτροπή να επενδύσει στην έρευνα για την ανίχνευση και τη βιοασφάλεια προϊόντων που προέρχονται από «νέες γονιδιωματικές τεχνικές»,

 

• ζητά η ανάλυση βιωσιμότητας να ακολουθεί μια επιστημονική προσέγγιση και τα αποτελέσματα της σχετικής διαδικασίας στο πλαίσιο της ανάπτυξης «αειφόρων συστημάτων τροφίμων» να λαμβάνονται έγκαιρα υπόψη,

 

• ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεργαστεί με το Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη με ευρύ και διαφανή τρόπο.

Παρακαλούμε όπως υποστηρίξετε αυστηρή ρύθμιση των νέων ΓΤΟ στο Συμβούλιο Περιβάλλοντος στις 20 Δεκεμβρίου  2021.
Ο ακρογωνιαίος λίθος της νομοθεσίας της ΕΕ για τους ΓΤΟ, η οδηγία 2001/18, αρχικά συζητήθηκε και συμφωνήθηκε τότε από τους υπουργούς περιβάλλοντος της ΕΕ. Εστιάζει σε περιβαλλοντικές πτυχές, συμπεριλαμβανομένων των δυνητικών δυσμενών επιπτώσεων στη φύση, τα οικοσυστήματα και τα απειλούμενα είδη.
Ωστόσο, το Συμβούλιο Περιβάλλοντος δεν συμμετείχε στις συνεχιζόμενες συζητήσεις, μόνο το Συμβούλιο Γεωργίας συζήτησε τα σχέδια της Επιτροπής τον Μάιο του 2021. Το Συμβούλιο Περιβάλλοντος του Δεκεμβρίου 2021 μπορεί να είναι η μόνη ευκαιρία για τους υπουργούς περιβάλλοντος να λάβουν το λόγο για το θέμα αυτό.
Η επερχόμενη ανταλλαγή θα είναι μια σημαντική ευκαιρία για να εκφράσετε τις ανησυχίες σας σχετικά με την πιθανή αποδυνάμωση των περιβαλλοντικών προτύπων για τους ΓΤΟ που δημιουργούνται με τις νέες τεχνολογίες. Θα είναι επίσης μια ευκαιρία να παρουσιάσετε τις απόψεις σας σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής του υφιστάμενου πλαισίου ΓΤΟ και ποια στοιχεία πρέπει να διατηρηθούν σε περίπτωση τροποποίησης του νομικού πλαισίου.
Σας ζητάμε να υψώσετε τη φωνή σας και να υπερασπιστείτε αξιόπιστες αξιολογήσεις ασφάλειας για όλους τους ΓΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των φυτών που λαμβάνονται με κατευθυνόμενη μεταλλαξογένεση (mutagenesis) και σισγένεση (cisgenesis), και να επαναλάβετε τη σημασία της αρχής της προφύλαξης ως θεμελίου οποιουδήποτε νομικού πλαισίου της ΕΕ για τους ΓΤΟ.

Οι ΜΚΟ, οι παραγωγοί βιολογικών και μη-ΓΤΟ τροφίμων και οι διατηρητές παραδοσιακών σπόρων ανησυχούν έντονα.

Από την πλευρά μας, ανησυχούμε πολύ που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει «νέες γονιδιωματικές τεχνικές» ως τρόπο για την επίτευξη πιο βιώσιμων συστημάτων τροφίμων και ως εργαλείο για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων. Οι  τεχνολογίες γενετικής τροποποίησης αποσπούν επικίνδυνα την προσοχή από την πραγματική πρόοδο προς τη βιωσιμότητα. Η επικέντρωση σε υποτιθέμενες τεχνολογικές λύσεις για επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η γεωργία σήμερα, χρησιμοποιεί το μεγαλύτερο μέρος των απαραίτητων διαθέσιμων πόρων, αντί να ερευνώνται και να ενισχύονται προσεγγίσεις που αντιμετωπίζουν τα αίτια των προβλημάτων. Εν ολίγοις, η παρουσίαση των ΓΤΟ ως τρόπου επίτευξης της αειφορίας δεν είναι μόνο χάσιμο χρόνου και χρημάτων, αλλά εγείρει περισσότερα ερωτήματα και κινδύνους από ό,τι επιλύει.
Οι κυβερνήσεις πρέπει να σέβονται και να εφαρμόζουν την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και να διασφαλίζουν ότι η νέα γενιά ΓΤΟ ρυθμίζεται σωστά στο πλαίσιο του τρέχοντος πλαισίου για τους ΓΤΟ της ΕΕ. Θα πρέπει να διασφαλίζουν την ασφάλεια και τη διαφάνεια για τους παραγωγούς σπόρων, τους αγρότες, τους μεταποιητές τροφίμων και τους καταναλωτές. Σε περίπτωση που εντοπιστούν περιβαλλοντικά προβλήματα, η διαφάνεια, η ιχνηλασιμότητα και η ευθύνη είναι ζωτικής σημασίας.
Ευχαριστούμε πολύ που λάβατε υπόψη τις θέσεις μας.
​
Με εκτίμηση,
Σιτώ-Δίκτυο διατήρησης παραδοσιακών σπόρων
SITO Seeds Greece
email: seeds@sito.gr
https://sito.gr
www.sitoseeds.gr

Βάσω Κανελλοπούλου – υπεύθυνη Διεθνών Σχέσεων